Cà phê Khe Sanh – nơi mỗi hạt cà phê là linh hồn sông núi Trường Sơn từ Quảng Trị

Khi nói đến Quảng Trị có lẻ nhiều trong chúng ta sẽ nghỉ đó là vùng đất đau thương của chiến tranh, nơi mỗi tất đất mỗi mãnh vườn đều in hằn dấu bom rơi đạn nổ….Nhưng ít ai biết cũng nơi mãnh đất ấy, lại đang ngày tỏa sáng từ chính hạt cà phê Khe Sanh diệu kì.

Vùng cà phê arabica lãng quên đến vươn mình trở thành nhà vô địch Việt Nam nhiều năm liền

Cà phê Khe Sanh lịch sử gần 100 năm qua (từ năm 1926) trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm gián đoạn rồi đến giai đoạn lãng quên, khi Pun chấp bút viết những chiến lược maketting đầu tiên cụm từ Cà phê Khe Sanh chỉ có 28,000 lượt  tìm kiếm thì đến nay 7,5tr lượt tìm kiếm, và ngày nay với những nổ lực không ngừng nghỉ cà phê Khe Sanh vươn mình khẳng định vùng cà phê arabica ngon nhất Việt Nam bằng chính chất lượng hạt nội tại của mình, với các notes hương đặc trưng riếng biệt khó lẫn vào đâu so với các vùng arabica khác của Việt Nam. Và cùng chúng mình tìm hiểu hành trình vươn lên cà phê Khe Sanh từ Hướng Phùng này nhé.

Thủ phủ cà phê Khe Sanh xã Hướng Phùng một tiểu vùng thổ nhưỡng 4 mùa xuân hạ thu đông trong một ngày

Cây cà phê chủ đạo Quảng Trị chính là cây cà phê arabica, với các khái niệm khoa học trước đây cà phê arabica phải phù hợp độ cao từ 1000m trở lên, nhưng Hướng Phùng thủ phủ cà phê Khe Sanh, lại có độ cao dao động từ 500-600m so với mực nước biển với biên độ nhiệt chênh lệch ngày đêm 10-12 độ C và bên cạnh đó Hướng Phùng nằm cận vĩ tuyến 17, chiếc “belt” trái đất này làm áp suất khí quyển nơi đây khá đặc biệt với cây cà phê nơi đây, mang dấu nét đặc trưng riêng mà hầu như ít vùng cà phê nào có được.

Từ niên vụ năm 2020-2021 các nhà chế biến cà phê vừa và nhỏ ở Hướng Phùng áp dụng phương pháp chế biến cà phê đặc sản và tháng 4 năm 2021 cà phê arabica Khe Sanh từ Hướng Phùng vươn lên Top 1 cà phê đặc sản Việt Nam VietNam amazing cup 2021 (Pun Coffee) và giải nhì nhóm cà phê đặc sản Quảng Trị (Cuộc thi do HH cà phê Buôn Mê Thuật tổ chức)

Và liên tiếp nhiều năm sau cà phê Khe Sanh tại Hướng Phùng luôn có từ 4 đến 5 mẫu nằm trong Top 10 cà phê đặc sản Việt Nam đặc biệt Pun Coffee đã 3 năm liên tiếp nằm vị thế Top 1 Việt Nam (2023-2024-2025), Ara farm Hoàng Luận, Talu Coffee, HTX Sary (Top 3 năm 2025), Cup’ncare cà phê arabica được yêu thích nhất năm 2022… Và các chứng nhận cà phê arabica đặc sản từ địa phương này như Huy An coffee, Mơ Kham coffee, HTX Bốn Phương… 

Thủ phủ cà phê Hướng Phùng viết lại câu chuyện vùng cà phê đặc sản toàn diện Việt Nam từ đại ngàn Trường Sơn.

Ở Hướng Phùng, ngoài cà phê arabica ra hiện nay giống cà phê mít Liberica của Hướng Phùng cũng đã đạt được nhiều thành tựu đáng tự hào, một lần nữa khẳng định giá trị tiềm năng cà phê Quảng Trị từ mãnh đất Hướng Phùng với các giải thưởng như:

Vườn M’dam Hương (Phùng Lâm) – Bạch kim Đông Nam Á (2024)

Quê farm Libe (Mã Lai -Pun) – giải nhì Đông Nam Á (2024) và giải 4 Đông Nam Á (2025)

Happy tree (Thôn Chênh Vênh ) – giải 3 Đông Nam Á 2025

Hạt Libeirca của Hướng Phùng, giai đoạn cao điểm nhất giá lên đến 2tr5 đồng/kg và được thị trường các nước Trung Đông, Hàn Quốc, Nhật Bản ưa chuộng….

Và trong những năm gần đây, cà phê Quảng Trị không chỉ có cà phê arabica, liberica mà người nông dân còn phát triển thêm robusta, chủ yếu tập trung thôn Triệu Độ, Ba Tầng, Lìa….các nhà chế biến cà phê đặc sản Khe Sanh Quảng Trị bắt đầu chuẩn bị chế biến những mẻ robusta đầu tiên và có tín hiệu tích cực đạt chứng nhận Fine Ro (vườn Hoàng Luận)

Không chỉ là cà phê – hành trình mang rừng về vườn cà phê và thực hiện mục tiêu canh tác bền vững xây dựng những nông trại tiềm năng tương lai – mục tiêu chiến lược cà phê Hướng Phùng.

Với giá cà phê cao hiện nay, các nông hộ cà phê tại Hướng Phùng đã tích cực hơn trong việc đầu tư nâng cao chất lượng vùng nguyên liệu bằng hình thức canh tác bền vững, trồng xen cây che bóng trong vườn cà phê, đa dạng giống loài cây trồng tạo hệ sinh thái phức hợp như vườn Mdam Hương, vườn Bốn Phương….đầu tư trồng mới các vùng nguyên liệu như vườn Hoàng Luận, vườn đồi Pun….đặc biệt chuyển đổi canh tác nông nghiệp bền vững loại bỏ hóa chất ra khỏi vườn, hướng tới hệ sinh thái không chỉ cây trồng còn trong bề mặt đất…

Các công ty chế biến quy mô lớn như Cát Quế, Minh Tiến….đã bắt đầu thực hiện chiến lược vùng nguyên liệu 4C…và các doanh nghiệp vừa và nhỏ đồng loạt triển khai chứng minh nguồn gốc của hạt cà phê Quảng Trị thông qua xây dựng hệ thống truy xuất điện tử.

Kê câu chuyện cà phê gói linh hồn Trường Sơn trong từng sản phẩm

Không gì gắn kết con người hơn qua câu chuyện cà phê, nếu bạn hay bất kì ai đến farm nào ở Hướng Phùng, từ Quê farm xa nhất làng Mã Lai, ra Doa Cũ gặp lại  HTX Bốn Phương, đến Phùng Lâm ghé vườn Mdam Hương, thuận đường ghé đồi Pun cao chót, thả dốc Xa Ry ghé farm Hoàng Luận, ghé vườn chú Bình….nơi nào bạn đến bạn gặp sẽ là những bất tận câu chuyện cà phê, với sự tự hào hãnh diện…bởi ai trong số những con người đó, cả tuổi trẻ, cả hơn 1/2 quãng đường đời họ đi đã gắn kết cùng hạt cà phê Trường Sơn đại ngàn này….Nếu trước đây Pun tụi mình tiên phong trong việc kể câu chuyện bên ly cà phê ta nói chuyện hòa bình, thì ngày nay các nông hộ ấy họ cần mẫn làm hạt cà phê viết giấc mơ cà phê Khe Sanh toàn cầu hóa….

Càng tiến về cột mốc Trăm năm cà phê Khe Sanh những cảm xúc chúng tôi cà lạ lẫm lắm, những mùa vụ chín trĩu đỏ au, những con số giá nhảy cao chưa từng thấy, những nụ cười nông hộ lấp lánh và xen lẫn nỗi lo của nhà chế biến tất cả hòa quyện nên những cảm giác mà 6 mùa cà phê nơi đây tôi mới đón nhận đầu tiên…những cảm xúc ấy là điều dĩ nhiên giữa cuộc chơi này, nhưng có lẻ qua 6 năm hành trình đặc sản, linh hồn Trường Sơn đã được gói gắm trong từng hạt cà phê nên mỗi năm câu chuyên cà phê Khe Sanh từ Hướng Phùng đều đặc biệt cả. 

Năm nay chính quyền vào cuộc quyết liệt, ngăn ngừa tệ nạn trộm cắp cà phê xảy ra đặc biệt là  xử lý triệt để việc haí cà phê quả tươi tỷ lệ xanh cao, và tin vui nữa là 11/2025 cà phê Khe Sanh được đón chứng nhận chỉ dẫn địa lý cà phê sau 3 năm triển khai giữa Bộ KHCN – Viện nông hóa thổ nhưỡng – Sở KHCN Quảng Trị – Pun Coffee đồng phối hợp

Chịu trách nhiệm nội dung bài viết: Lương Ngọc Trâm

Bài viết sử dụng hình ảnh vườn Hoàng Luận, HTX Bốn Phương, Happy tree